Die nuwe Statuut is gepubliseer - kom ons vier dit

Beste kollega,

Hierdie is 'n boodskap ter viering van die publikasie van ons nuwe Statuut in die Staatskoerant. Die Statuut is nou die wetgewing waarvolgens ons universiteit bestuur word. Dit vat alles saam wat ons oor die nuwe strategie bespreek en besluit het en gee aan ons die gereedskap daarvoor. Nou kan ons volstoom voortgaan en dit 'n werklikheid maak.

Ons kan voortgaan met die vul van die poste van adjunkvisekanseliers, uitvoerende dekane, adjunkdekane, akademiese direkteure en adjunkdirekteure (waar nodig). Maar die kritieke punt wat ek graag wil maak, is dat ons nie 'n enkele oomblik hoef te wag om die ons droom vir die Noordwes-Universiteit waar te maak nie.

Die bemoedigende nuus is dat dit presies is wat op verskeie plekke in die universiteit aan die gebeur is – daar waar kollegas die bal vat en hardloop. Dit is nie 'n oomblik te vroeg nie, aangesien die druk op die NWU toeneem om sy strategie om te sit in tasbare bewyse van ons toewyding aan akademiese uitnemendheid, maatskaplike geregtigheid en die uitleef van ons waardes.

Ons word as 'n unitêre universiteit beskou en beoordeel, wat beteken ons programme moet (intern en ekstern) op peil wees, daar moet 'n billike verspreiding van doserende personeel wees (wat betref kwalifikasies, ervaring en vlakke van senioriteit), ons voorsiening van dienste en fasiliteite moet van soortgelyke gehalte op al die kampusse wees en die studente-ervaring moet gelykwaardig en billik wees.

Ons droom is om hierdie belangrike doelwitte oor tyd heen te bereik, met inagneming van die realiteite waarmee ons te kampe het. Maar op kort termyn is ons doelwit om die goeie werk waarna hierbo verwys word selfs beter te doen. My boodskap is eenvoudig: neem verantwoordelikheid vir wat jy nou kan doen om ons doelwit van 'n unitêre universiteit waar akademiese uitnemendheid die sleutelvereiste is, te bevorder. Ons hoef nie te wag nie. Jy is die enigste een wat daardie stukkie van die universiteit waarvoor jy verantwoordelik is, ten goede kan verander.

Natuurlik moet ons in spanverband aan hierdie sake werk, of dit nou binne (nuwe) vakgroepe, skole of fakulteite is. In hierdie kontekste is die visie en energie van leiers van groot belang. Maar sonder die aktiewe, konstruktiewe ondersteuning van individuele personeellede sal die leiers nie slaag nie.

Wat beteken dit in die praktyk? Dit is noodsaaklik vir die bereiking van ons gedeelde droom én van ons voortgaande sukses, dat ons nuwe verhoudings sal moet smee – tussen dekane en adjunk-dekane, tussen direkteure en adjunk-direkteure, en tussen lede van skole en vakgroepe. Ons sal kreatief moet wees oor hoe ons tussen kampusse kommunikeer terwyl ons in die oog hou dat die nuwe oorkampusfakulteite die boustene is van die nuwe, getransformeerde en steeds transformerende Noordwes-Universiteit.

Die energie wat reeds sigbaar is waar kollegas mekaar as medewerkers in dieselfde entiteit ontdek, is aanvoelbaar en opwindend. Saam sal ons ons programme nuwe lewe gee en saam sal ons ontdek hoe ons toewyding aan maatskaplike geregtigheid in al ons doen en late kan koester. Saam sal ons 'n unitêre universiteit verwesenlik waarin al ons personeel en studente welkom en gewaardeerd sal voel. Dan sal hulle die selfvertroue hê om hul menings vrylik en openlik uit te spreek, binne die konteks van 'n lewendige, respekvolle debat wat verskeidenheid vier.

Een so 'n onderwerp vir die voortgaande dialoog is hoe ons ons leerplanne moet vernuwe om te voldoen aan die regmatige eise tot dekolonisering. Ons kan nie hiervan wegskram nie en moet vasstel wat dit vir elke vakgebied of die studentelewe in die algemeen kan beteken. 'n Ander dimensie van hierdie kurrikulumvernuwing is om relevant en sensitief vir nasionale behoeftes te bly. Dit sluit in die lewering van hoëvlak-mensekrag vir ons ekonomie en voldoening aan die veranderende vereistes van die bedryf. Hier dink ek in die besonder aan die ontplooiing van 'n kennisekonomie. Om relevant te bly, moet ons deurlopend ten goede verander.

Ons moet meer divers raak en die werklike waarde benut wat dit tot ons droom sal toevoeg. Nuwe aanstellings moet strategies gedoen word ten einde ons demografiese doelwitte te bereik en die intellektuele diversiteit van ons universiteit te versterk. Dít is 'n sleutelaspek van ons nuwe strategie en vereis van direkteure en uitvoerende dekane om indiensnemingsgelykheidsdoelwitte hul eie te maak en te bestuur sodat ons hierdie doelwitte kan bereik.

Ek wil nie voorskriftelik wees oor hoe jy groter eenheid op skoolvlak kan bereik nie, maar in die lig van wat reeds gedoen is of in die vooruitsig gestel word, kan die volgende as minimumdoelwitte voorgestel word:

• Gereelde vergaderings (persoonlik of via telekonferensies) tussen doserende personeel wat deel is van (of binnekort deel gaan word van) nuwe vakgroepe, skole en fakulteite. Hierdie moet nie 'n nuttelose gepraat wees nie, maar geleenthede om van mekaar te leer en 'n gesamentlike toekoms te beplan.
• Streng maatreëls moet in plek wees om akademiese standaarde op alle afleweringspunte te handhaaf waar 'n program aangebied word. Dit geld ook alle vir vorme van aanbieding. Dit beteken dat ten minste dieselfde eksterne moderator gebruik moet word vir uittreevlakmodules. Verder moet gesorg word dat dieselfde interne moderators vir 'n module gebruik word ten einde te verseker dat assesseringstandaarde gehandhaaf word. Dit impliseer dat dieselfde handboeke en toets- en eksamenvraestelle sover moontlik gebruik moet word. Weens logistieke redes is dit dalk nie altyd haalbaar nie, maar daar mag nie van die vasgestelde leeruitkomste afgewyk word nie.
• Die gee van klasse van tyd tot tyd op ander kampusse. Is een week per jaar te veel gevra? Ons moet maniere vind om oor kampusse heen by mekaar uit te kom en vervlegte leer moet 'n normale deel van ons aanbieding wees.
• Waar nodig moet ervare dosente hul kollegas op ander kampusse mentor.
• Studente moet van tyd tot tyd hul idees en ervarings deel met diegene wat dieselfde programme op ander kampusse loop. Studente-uitstappies kan gekoördineer word om gedeelde bedryfservarings mee te bring.
  

Dit alles moet gedoen word terwyl sorgvuldig aandag gegee word aan studente-ervaring sodat al ons fakulteite 'n tuiste aan studente bied. In dieselfde asem moet die net so belangrike dosente-ervarings ook sorgvuldig bestuur word sodat hulle 'n bevredigende, produktiewe werkomgewing geniet.

Ons ondersteuningspersoneel speel 'n belangrike rol om bogenoemde waar te maak. Hulle het dikwels daaglikse kontak met studente en help om 'n gunstige omgewing te skep waarbinne studente kan leef en studeer. Nuwe strukture en rapporteringslyne is reeds in plek en ons sien al die vrug daarvan. Dink net wat ons oor tyd heen kan verrig! Ek voorsien flinker werksaamhede, beter gehalte en verbeterde doeltreffendheid.

Die etiek van omgee waarop ons onsself beroem, is noodsaaklik as ons dit alles wil bereik. Laat elkeen van ons dit as 'n persoonlike doelwit aanvaar.

Hierdie is terselfdertyd 'n boodskap van dank oor wat in die verlede bereik is én ʼn boodskap vir dit wat ons nog wil bereik. Die Noordwes-Universiteit is 'n plek vir optimiste en probleemoplossers, 'n plek vir leiers en mense wat iets wil bereik. Laat jou gemaksones agter en gryp die uitdagings aan wat nie meer “voorlê” nie, maar reeds deel is van ons lewens.

Stap asseblief saam met my op hierdie pad. Dit is die moeite werd.

Vriendelike groete

Prof Dan Kgwadi
Visekanselier

Modirimmogo yo o rategang,

Molaetsa o ke wa go keteka kgatiso ya Molao o Mošwa wa rona mo Kaseteng ya Mmuso. Molao o Mošwa ke molao o jaanong o laolang yunibesiti ya rona, mme o akaretsa mme o re fa bokgoni jwa go netefatsa gotlhe tse re di buileng le dikgato tse di tseilweng malebana le mosolatogamaano le popego tse dišwa. Jaanong re ka tswelela pele ka go tlhamalala mme re netefatse gotlhe.

Jaanong go ka tlatswa diphatlhatiro tsa batlatsa-motlatsamokanseliri, badini ba khuduthamaga, batlatsa-badini, bakaedi ba akatemi le batlatsa-bakaedi, (le mo go tlhokegang) mme ntlha e e botlhokwa e ke batlang go e sedifatsa ke gore ga go tlhokege gore re eme nako epe go netefatsa toro ya rona ya YBB.

Dikgang tse di tlhotlheletsang ke gore se ke fela jaaka go diragala mo dikarolong tse dintsi tsa yunibesiti, mo badirimmogo ba tsereng batone mme ba taboga ka yone. Kgatiso e ga e a diragala pele ga nako mme ke mo godimo ga tlhogo mo nakong ka gore re ne re le mo kgatelelong ya gore YBB e netefatse mosolatogamaano mme e bontshe ka bopaki gore e ineetse go tlisa boitseanape jwa akatemi, tshiamo ya boago le tlhomelo ya maikaelelo a rona.

Re bonwa re le yunibesiti e le nngwe mme se se raya gore diporokerama tsa rona di tshwanetse go tsamaisana (mo teng le kwa ntle), mme go tshwanetse go nne le batlhatlheledi ba ba lekanang ba ba rutang (go ya ka dithuto tsa bone le maitemogelo a bone le dilemo tsa bone) mme kabelo ya ditirelo le metswedi di tshwanetse go tshwana ka boleng mo dikhamphaseng tsotlhe le gore maitemogelo a baithuti a tshwanetse go lekalekana mme le ka madi di tshwane.

Toro ya rona ke go fitlhelela maikaelelo a a botlhokwa a mo nakong mme dinnete le mathata a re ka a bonang re di ele tlhoko fa re gatela pele. Boikaelelo jwa rona jwa nakwana ke go dira ka maatla go diragatsa ditiro tse di biditsweng fa godimo. Molaetsa wa me o bonolo fela, tsaya boikarabelo mo go se o ka se dirang jaanong mme o tswedise pele maitlhomo a rona a go aga yunibesiti e le nngwe mo boitseanape jwa akatemi e leng boikaelelobogolo. Ga go na nako ya go emela sepe. Wena, ke wena fela o le mongwe yo a ka fetolang go tokafatsa karolo ya yunibesiti kwa wena o direlang teng mme o na le boikarabelo koo.

Ka nnete re tshwanetse go dirisana ka ditiro tse re le ditlhopha, a ke ka mo ditlhopheng tsa dirutwa (tse dišwa), dikolo kampo magoro. Mo ditikologong tse di farologaneng maatla le ponelopele ya baeteledipele di botlhokwa thata. Kwa ntle ga ditiro tsa nnete ke kemonokeng ya badirimmogo ka bongwe ka bongwe, baeteledipele ba ka se bone katlego.

Se se raya eng mo tsamaisong? Ntlha e e botlhokwa thata gore toro ya rona e diragale le gore katlego ya rona e tswelele, ke gore re tshwanetse go aga dikamano tse dintšhwa - magareng a badini, batlatsa-badini, bakaedi le batlatsa-bakaedi, le maloko a dikolo le ditlhopha tsa dirutwa. Re tla tshwanelwa ke go tlhaeletsana ka mokgwa wa poposešwa magareng a dikhamphase re ntse re itse mme re tlhaloganya gore magoro a mašwa a a mo dikhamphaseng ka boraro ke tsone ditena tsa go aga Yunibesiti ya Bokone-Bophirima e e ntšhwa e e fetogileng e e tswelelang go fetoga.

Maatla a setse a bonagala mo badirimmogo ba ribolelana mme ba amogelana go nna badirimmogo ba yunibesiti e le nngwe. Tiragalo e e kgatlhisang thata. Mmogo re tlaa phedisa diporokerama tsa rona gore mmogo re ribolole gore re ka tsweletsa boineelo jwa rona mo tshiamong ya boago mo ditirong tsotlhe tsa yunibesiti ya rona. Mmogo re ka netefatsa go nna teng ga yunibesiti e le nngwe e mo go yone go nnang le badiri le baithuti ba ba ikutlwang gore ba amogelesegile mme ba bonwa ba le botlhokwa. Fa se se diragala batho ba ka itshepa go tlhagisa maikutlo a bone ka kgololesego kwa ntle ga go tshaba, mo teng ga tikologo e e matlhagatlhaga le dipuisano tsa tlotlo tse di ketekang pharologano.

Setlhogo se le nosi se se tswelelang go buisanwa ke gore re dire jang go ntšhwafatsa dikharikhulamo tsa rona gore di arabele dikopo tsa "decolonisation". Re ka se tshabe kgang e mme re tshwanetse go tshwara poo e ka manaka gore re bone phetogo e e ka tlisiwang mo serutweng se sengwe le se sengwe le mo bophelong jwa baithuti ka kakaretso. Karolo e nngwe ya ntšhwafatso ya ke gore re dule re lebane mme re arabele ditlhokego tsa setšhaba. Se se akaretsa kumo ya batho ba ba rutegileng ka maemo a a kwa godimo go ba tlisa mo ikonoming ya rona le gore ba arabele dikgwetlho tsa intaseteri, thata ditlhokego tsa ikonomi ya kitso e e tlhabologang. Gore re dule re lebane le ditlhokego re tshwanetse go nna re fetoge go nna botoka go feta.

Re tshwanetse go nna le pharologano go feta mme re maatlafatse boleng jwa nnete jo bo tla tlisiwang mo torong ya rona. Thapo ya badiri ba bašwa e tshwanetse go diriwa ka togamaano gore re fitlhelele maikaelelo a rona a temokerafi mme re maatlafatse pharologano ya tlhaloganyo ya yunibesiti ya rona. Se ke karolo e e botlhokwa ya togamaano e e ntšhwa ya rona mme se se tlhoka gore bakaedi le badini ba gape mme ba laole maikaelelo a tekatekanyothapo a a ka re thusang gore re fitlhelele maikaelelo a a rona.

Ga ke rate go tla ka tlhaloso ya gore re dire jang gore mo dikolong go nne le mowa o le mongwe mme go tswa mo go se se setseng se diragala kgotsa se se bonelwang pele mo isagong, motho a ka tshitshinya dintlha tse di latelang go nna maikaelelo a a minimamo:

• Dikopano tse di tsenang ka tlhomamo ka gale (ke batho kgotsa ka dikhonferense tsa bidio) magareng a badirimmogo ba akatemi ba ba leng karolo ya kgotsa ba ba tlileng go nna karolo ya, ditlhopha tsa dirutwa, dikolo kgotsa magoro tse dišwa. Dikopano tse ga di a tshwanelwa go nna fela tsa go bua le go senya nako mme di tshwanetse go nna ditšhono tsa go rutana le go logela bokamoso jo bo tshwanang maano.
• Dithulaganyo tse di matlhagatlhaga di tshwanetse go tlhomelwa go tlhomamisa gore maemo a a kwa godimo a akatemi a a tshegediwa nako yotlhe kwa mafelong otlhe a go ruta diporokerama ka mekgwa e e farologaneng. Maikaelelo a a simololang kwa tlase a ka nna go dirisa molekanyetsi yo o tshwanang wa kwa ntle mo mmojulung wa ngwaga wa bofelo mme le gore go tlhomamisiwe gore balekanyetsi ba ba tshwanang ba mo teng ba lekalekantsa maemo a tlhatlhobo mo dimmojulung. Mo go ka kgonagalang, se gape se raya gore go dirisiwe dibukakgakololo tse di tshwanang mo diporokerameng mme go tshwane le diteko le ditlhatlhobo. Se nako e nngwe ga se kake sa kgonagala mo tsamaisong ka lebaka la mathata a ditlha le dithulaganyo. Mo se se sa kgonagaleng teng go tshwanetse gore go nne le phapogo mo diphitlhelelong tse di beilweng.
• Go ruta mo mafelong a mangwe a go ruta nako e nngwe go ya go e nngwe. A beke e le nngwe ka ngwaga e ka nna e ntsi? Ditirisanommogo go kgabaganya dikhamphase di tshwanetse go batlisiswa mme mokgwa wa go tlhakantsha mekgwa ya go ithuta di tshwanetse go nna karolo ya se re se dirang.
• Mo go tlhokegang, go diriwe dithulaganyo tsa gore maloko a badiri ba maitemogelo a mantsi a rute badiri ba dikhamphase tse dingwe.
• Baithuti ba tshwanetse go dirisana mme ba abelana dipono le dikakanyo nako e nngwe go ya go e nngwe le baithuti ba kwa dikhamphaseng tse dingwe ba ba ithutang diporokerama tse di tshwanang. Maeto-thuto a baithuti a tshwanetse go rulaganngwa mmogo ka pono ya go abelana maitemogelo a maeto kwa diintasetering.
  
  Dilo tse tsotlhe di tshwanetse go diriwa ka kelotlhoko ya gore maitemogelo a baithuti a tshwane mme magoro otlhe a nne magae a baithuti. Ka lone polelo le kakanyo e, maitemogelo a badiri ba ba rutang a a botlhokwa, a tshwanetse go laolwa sentle go ba fa bokgoni le tikologo ya tiro e e kgotsofatsang e e tlisang maungo.
  
  Dintlha tse di fa godimo di tshwanetse go tshegediwa le go emiwa nokeng ke badiri ba rona ba kemonokeng, ba nako e ntsi ba nnang le tlhotlheletsano le baithuti mme ba naya tikologo e e monate e mo go yone baithuti ba phelang mme ba ithuta mo go yone. Dipopego tse dišwa le ditsela tsa go repota di setse di dira mme re setse re bona di ungwa. Akanya fela ka nako re tla kgona mme re fitlhelele kae! Ke bonela pele ditsamaiso le ditiro tse di relelang fela mme le boleng jo bo tokafetseng.
  
  Re ikgogomosa ka dietiki tsa go tlhokomela le go dira ka pelo, mme tse di tlhokega gore tsotlhe tse di fa godimo di fitlhelelwe. A mongwe le mongwe wa rona a bone se go nna maitlhomo a sebele.
  
  Tsotlhe tse di fa godimo ka nako e le nngwe ke molaetsa wa tebogo wa se se fitlheletsweng mo nakong e e fetileng le tsholofelo mo go se re direlang go ya kwa go sone. Yunibesiti ya Bokone-Bophirima ke lefelo la bangunanguni le bararabololamathata, lefelo la bafitlheledi le baeteledipele. Tloga mo tikologong ya gago ya boiketlo mme tlamparela dikgwetlho tse di sa emang fela mo pele ga rona mme di setse di le karolo ya maphelo a rona.
  
  Ka kopo, palama tsela e le nna. Ke tsela e e botlhokwa go ka tsamaya.

Madume ka tumelo

Mop Dan Kgwadi
Motlatsamokanseliri