VOX POP
Malatsi a fa batlhatlheledi ba ne ba tle ba rute mo teng ga diholo tse di tletseng baithuti tsa botlhatlheledi a kgabagantse – go tla tswelela go le jalo go fitlha leroborobo la Covid-19 le fela.
E re ka jaanong go dirisiwa "mokgwa o mo ntšha” kwa YBB wa go ruta le go ithuta, eish! e ne ya botsa batlhatlheledi ba le mmalwa gore maitemogelo a bone ka ga seno a ntse jang le gore baithuti ba bone ba reng ka gone.
Go ithuta ka inthanete go na le mathata a gone
A re utlweng gore ba reng.
Ngaka Fortunate Mokoena
Motlhatlheledi le Moithutaditshedi, wa Legoro la Disaense tsa Tlhago le Temothuo, kwa Khamphaseng ya Mahikeng
1. Kgwetlho e kgolo go di feta mo go wena ya go ruta ka inthanete ke efe?
Ke fitlhela go ruta ka inthanete go kgatlha thata mme go na le mathatanyana a le mmalwa fela, a a jaaka go rekota bidio makgetlo a le mantsinyana le go itshokela go dira jalo. Gape ga go monate gotlhelele go bua le sedirisiwa.
2. Maitemogelo a gago a a monate go feta otlhe ke afe kgotsa sengwe se o neng o sa se lebelela ka go ruta ka inthanete ke sefe?
Mekgwa e e farologaneng le ditudio tse dintsi tse motho a ka di dirisetsang go fetisa tshedimosetso le dintlha tse go ithutwang tsone. Go buisana le baithuti mo teng ga chatroom le gone go monate thata.
3. Ka kakaretso, baithuti ba tsibogela jang tsela e ntšha eno ya go ruta?
Go a gakgamatsa gore ba kgonne go e tlwaela ka bonako; ba tlhwaya tsebe e bile ba tsaya karolo go feta ka fa ke neng ke lebeletse ka gone. Tšhono ya go ithuta ka inthanete e dirile gore ba itshepe le go feta le go mpolelela motlhofo fela gore go tsamaya jang ka bone.
Tshepang Molale
Motlhatlheledi wa Dithuto Tsa Tlhaeletsano, wa Legoro la Dithuto tsa Mekgwa ya Batho, kwa Khamphaseng ya Mahikeng
1. Kgwetlho e kgolo go di feta mo go wena ya go ruta ka inthanete ke efe?
Kgwetlho e kgolo go di feta ya go ruta ka inthanete e amana le kgokagano ya inthanete le neteweke. Ke ruta ditlelase tsa me ka Zoom gabedi ka beke, mme ka dinako tse dingwe, ka ntlha ya mathata a neteweke, nna le baithuti ba me re a tle re tshwanelwe ke go tsena mo tlelaseng ya Zoom gangwe le gape ka ntlha ya mathata a kgokagano. Gape ke lemogile gore baithuti ba le bantsi ba tlogela go gokagana fa nako e ntse e tsamaya mme ke feleletsa ke setse ka baithuti ba le mmalwa fela go feleletsa thuto ya mo tlelaseng.
2. Maitemogelo a gago a a monate go feta otlhe ke afe kgotsa sengwe se o neng o sa se lebelela ka go ruta ka inthanete ke sefe?
Ke lemogileng gore go sa kgathalesege go anama ga Covid-19, baithuti ba dira maiteko a go ithuta e bile ba thusana ka dintlha tse go ithutwang tsone. Ke etse tlhoko gore ba ikemiseditse go dirisa thulaganyo ya go ithuta ka go ikaela e bile ba tla (mo dithutong tsa rona tsa mo tlelaseng) ka dintlha tse go ithutwang tsone tse ba ipatletseng tsone tse di amanang le serutwa se re ithutang sone.
3. Ka kakaretso, baithuti ba tsibogela jang tsela e ntšha eno ya go ruta?
Mokgwa ono wa go ruta o a gwetlha, segolobogolo ka gonne ga o fitlhelele 100% ya baithuti ba rona (ka ntlha ya mathata a kgokagano), mme ke tshepa dithulaganyo tse dingwe di sele tse di diretsweng baithuti ba ba sa kgoneng go tsena mo inthaneteng (ka sekai, ba ba tshwanetseng go romelelwa dintlha tse go ithutwang tsone tse di gatisitsweng mo pampiring).
Ngaka Roxanne Bailey
Motlhatlheledi-mogolo wa Thuto ya Saense ya Dikhomphiutha, wa Legoro la Thuto, kwa Khamphaseng ya Potchefstroom
1. Kgwetlho e kgolo go di feta mo go wena ya go ruta ka inthanete ke efe?
Baithuti ba na le dikgono tse di sa tshwaneng tsa go ithuta ka go ikaela – bangwe ba kgona go sikara maikarabelo a go ithuta ga bone, mme ba bangwe ba lebelela gore “ba bolelelwe sengwe le sengwe” mme ba fitlhela go ithuta ka inthanete go le thata tota. Ka jalo, ga go motlhofo gotlhelele go thusa baithuti bano. Mme ke motlotlo ka kgatelopele e kgolo e ke boneng e dirilwe ke baithuti bangwe go lebana le kgwetlho eno.
2. Maitemogelo a gago a a monate go feta otlhe ke afe kgotsa sengwe se o neng o sa se lebelela ka go ruta ka inthanete ke sefe?
Maitemogelo a a monate go feta otlhe e nnile go bona ka fa baithuti bangwe ba kgonanang le kgwetlho eno ka gone ka go ithuta ba ikaela. Le fa gone ke le teng gore ke ba kaele le go ba ema nokeng mo go tlhokegang gone, ke kgona go bona sentle gore baithuti bangwe ba simolotse go lemoga gore go ithuta mmogo le isagwe ya bone go mo diatleng tsa bone.
3. Ka kakaretso, baithuti ba tsibogela jang tsela e ntšha eno ya go ruta?
Baithuti ba a tlhobaela e bile ke kgona go bona gore seno ke namane e tota ya tiro mo go ba bangwe. Le fa go ntse jalo, ke dumela gore bontsi jwa baithuti ba simolola go tlwaela tsela e "ntšha" ya go dira dilo mme tlhobaelo ya bone e tla fokotsega fa nako e ntse e tsamaya.
Dr Re-An Müller
Moeteledipele wa lenaanethuto yo gape e leng motlhatlheledi-mogolo, wa Botsamaisi Jwa Go Maketa, wa Legoro la Disaense tsa Ikonomi le Botsamaisi, wa Khamphase ya Vanderbijlpark:
1. Kgwetlho e kgolo go di feta mo go wena ya go ruta ka inthanete ke efe?
Go nna le nako ya bana le ya ditiro tsa lelapa.
2. Maitemogelo a gago a a monate go feta otlhe ke afe kgotsa sengwe se o neng o sa se lebelela ka go ruta ka inthanete ke sefe?
Thekenoloji e kgona go re kitlanya. Ke ikutlwa ke golagana botoka le baithuti gone jaanong go feta pele ka tlhaeletsano ya rona ya WhatsApp.
3. Ka kakaretso, baithuti ba tsibogela jang tsela e ntšha eno ya go ruta?
Sentle thata – ba ipelela kgololesego e ntšha e ba e boneng ya "go nna teng mo tlelaseng" ka nako ya bone e bile ba le kwa lefelong la bone.
David Chuku Taole
Motlhatlheledipotlana wa Sekolo sa Disaense tsa Khomphiutha le Ditsamaiso Tsa Tshedimosetso, wa Legoro la Disaense tsa Tlhago le Temothuo, wa Khamphase ya Vanderbijlpark
1. Kgwetlho e kgolo go di feta mo go wena ya go ruta ka inthanete ke efe?
Sa ntlha, ke tlhologeletswe baithuti ba me fela thata e bile ke eletsa thata gore ke ka bo ke na le bone mo teng ga phaposi ya botlhatlheledi. Malebana le go ruta ka inthanete, kgwetlho e kgolo go feta tsotlhe ke gore ga ke tlhomamisege gore a baithuti ba tlhaloganya ka botlalo tiro e ke ba nayang yone. Mo maemong a a tlwaelegileng fela, go motlhofo gore moithuti a tle kwa go wena fa a na le bothata; mme jaanong baithuti ba lebane le dikgwetlho tse di jaaka kgokagano ya inthanete, deitha le go tlhoka didirisiwa tsa mmobaele.
2. Maitemogelo a gago a a monate go feta otlhe ke afe kgotsa sengwe se o neng o sa se lebelela ka go ruta ka inthanete ke sefe?
Ga ke tlhoke go bo ke le mo ofising e bile ke kgona go nna kwa ntle ke ntse ke le mo tirong! Se sengwe gape se se monate ke gore ga ke tlhoke go tsoga go sa le gale thata go ya go tshwara tlelase ya 07:30. Go bua boammaaruri, go buisana le baithuti ka go romelelana mantswe ka chatroom ya eFundi, go romelelana melaetsa ka tlhamalalo le go dirisa WhatsApp go natetsha maitemogelo ano.
3. Ka kakaretso, baithuti ba tsibogela jang tsela e ntšha eno ya go ruta?
Ga go motlhofo ka metlha go bona ka fa baithuti ba me ba tsibogelang thuto ka gone ka gonne bangwe ba bone ga ba a tlhoma mogopolo mo go buisaneng le nna mme ba batla fela go romela dikabelotiro tsa bone gore ba falole dimmojule tsa bone. Ba ba buisanang le nna ba re go thata go ithutela kwa gae – e ka tswa e le ka gonne ga ba na didirisiwa tse di tshwanetseng, ba na le mathata a kgokagano ya inthanete kgotsa ba na le mathata a mangwe kwa gae. Jaaka motlhatlheledi, ke a tshwenyega fa baithuti ba me ba sa buisane le nna ka metlha.
Karabo Mangwekea
Motlhatlheledi wa Sekolo se se Rutang Dipuo (Setswana), wa Legoro la Thuto, wa Khamphase ya Potchefstroom
1. Kgwetlho e kgolo go di feta mo go wena ya go ruta ka inthanete ke efe?
Baithuti bangwe ba fitlhela go le thata go nna le kgokagano e e kgonang go itsetsepela ya inthanete go tswa kwa magaeng a bone, e leng bothata jo ba sa kgoneng go dira sepe ka jone. Ba bangwe ba tsaya nako e telele go araba gore ba amogetse thuto e e laisitsweng mo disaeteng tsa eFundi; ka ntlha ya moo, seno se diegisa thuto/kharikhulamo gore e se ka ya romelwa ka nako le ka tsela e e mosola.
2. Maitemogelo a gago a a monate go feta otlhe ke afe kgotsa sengwe se o neng o sa se lebelela ka go ruta ka inthanete ke sefe?
Maitemogelo a a monate go feta otlhe ke go bona gore baithuti bangwe ba tsibogela sentle Phetogo ya bo 4 ya diintaseteri. Bontsi jwa baithuti ba me ba na le dilepothopo, gape ba teng mo ditlhopheng tsa puisano tsa WhatsApp tse ke di tlhamileng. Ga ke bolo go nna ke ba ema nokeng mme le bone ba bontsha tirisanommogo ka ditsela tsotlhe.
3. Ka kakaretso, baithuti ba tsibogela jang tsela e ntšha eno ya go ruta?
Bontsi jwa baithuti, segolobogolo baithuti ba ngwaga wa ntlha ba ba ikwadiseditseng go rutwa ka go kopana le motlhatlheledi, ga ba tlwaele tsela e ntšha eno e e simolotsweng ya go ruta le go ithuta. Le fa go ntse jalo, tsela e ba tsibogang ka yone gone jaanong e a solofetsa, ka gonne ba simolola go bontsha go kgatlhego le boikemisetso malebana le diphetogo tseno.
(Supa mo setshwantshong se sengwe le se sengwe go buisa go feta).