Motsamaisi wa Senthara ya Saense Mop. Jan Smit o amogetse kabelo mo temogong ya tlhaeletsano ya kotlolelo seatla le go tlhola kitso. Yo a nang le ena ke, Ms Naledi Pandor.
Jan o amogetse sejana sa mmarata-go-lejwa se se dirilweng ka popo ya tlatso (additive manufacturing) (industrial 3D laser printing) ka titanium, sa ntlha mo Aforikaborwa le gone gongwe sa ntlha mo lefatsheng.
Senthara ya Saense ya Khamphase ya Potchefstroom ke kgogedi e kgolo ya baithuti ba bantsi go tswa dintlheng tsotlhe tsa naga ba ba etang ngwaga le ngwaga.
<
>
Motsamaisi wa Senthara ya Saense ya NWU o amogela
Oska ya Saense
Motsamaisi wa Senthara ya Saense mo Khamphaseng ya Potchefstroom o amogetse kabelo ya NSTF-South32, e gape e itseweng jaaka “Oska ya Saense” ka temogo ya tiro e e thwadi e a e dirang.
Setlhopha sa TRADE-DSM (mmotlele wa tshegetso ya ditshwetso), se Mop. Wilma Viviers a se eteletseng pele, se ne sa tlhophelwa setlhopha sa patlisiso se se gogelang kwa go nne ga itshimololelo ga ditheo tsa tshwaraganelo.
Setheo sa patlisiso sa TRADE se tsentse seatla sa akatemi e e mašetla le tshwaelo e e diregang mo maitekong a kgwebo le tlhabololo a Aforikaborwa ka go dirisana kgapetsakgapetsa le batlhomi ba dipholisi le bannaleseabe ba intaseteri le go tlhagisa dipoelo tsa patlisiso tse di nang le boleng tse di itebagantseng le dikgwetlho tsa konokono. Dikgwetlho tse di akaretsa go tokafatsa ka mo naga e ka kgonang go gaisana ka teng, go dira mefutafuta ga dikumo tsa diromelwantle le ka mo ditirelo di fiwang ka teng, le go atololela kgwebo mo dimmarakeng tse e seng tsa tlwaelo.
Mop. Louis Kotze, moporofesara wa Molao kwa Khampaseng ya YBB ya Potchefstroom, o ne a tlhophelwa dikabelo tse pedi. O ne a gaisanela Kabelo ya TW Kambule-NSTF ya patlisiso le dipoelo tsa yona gammogo le Kabelo ya NSTF-Greenmatter ya go fitlhelela tshomarelo ya mefutamentsi ya ditshedi, go itsweletsa ga leruri ga tikologo le ikonomi e e somarelang tikologo.
Mop. Louis ga jaana o kwa Yunibesiting ya Lincoln kwa United Kingdom, koo a leng moporofesara wa moeti wa molao wa tikologo k nako e le nngwe le maemo a gagwe a YBB. Ke mokwadi le motshwaraganela-boruni wa diphasalatso tse di fetang 90 tsa ditlhogo tse di tsalanang le Aforikaborwa, molao wa tikologo wa kgaolo le wa lefatshe lotlhe.
Mop. Wilma Viviers, mokaedi wa karolo ya patlisiso ya Kgwebo le Tlhabololo (Trade and Development (TRADE)) mo khamphaseng ya Potchefstroom, o ne a thophelwa seabe sa gagwe se segolo jaaka motho ka esi mo saenseng, boejenereng, thekenoloji le itshimololelo mo Aforikaborwa mo dingwageng tse tlhano go ya go tse di 10 tse di fetileng.
Ke ena modulasetulo wa Lekgotla la Kgwebo la Ditšhabatšhaba (World Trade Organisation) le moitseanape yo o eteletseng pele mo lephateng la dithuto tsa tsweletso ya diromelwantle, botlhale jwa kgaisano le tlhabololo ya ikonomi. Tiro ya ga Wilma e tlhageletse mo dijenaleng tse di sekasekilweng ke balekana-nae ka kemo tse di fetang 50, dikgaolo tsa dibuka le dipego tsa dipholisi tsa bosetšhaba.
CFAM Technologies (PTY) Ltd ya YBB e ne e gaisanela kabelo mo setlhopheng sa patlisiso e e gogelang kwa itshimololelong ya dikgwebo tse dipotlana tsa magareng le tse dinnyennye.
Rre Danie Vorster ke ena mokaedi wa tsamaiso wa yona. CFAM e setswerere mo go direng metšhini segang kgota e e bopang e e siametseng segolo bogolo maemo a Seaforika.
Mobile Agri Skills Development & Training (MASDT) NPC, e e tsalanang le Senthara ya YBB ya Disaense tsa Metsi le Tsamaiso, e ne ya tlhophiwa mo setlhopheng sa ditheo tse e seng tsa puso. Mokaedi wa Senthara ya Disaense tsa Metsi le Tsamaiso ke Mop. Ingrid Dennis.
MASDT ke mokgatlho o o sa direng dipoelo o o fetogileng go nna senthara e le nngwe e e fang dithuso tsotlhe ya bagwebi ba bagwe le ba maemo-magareng mo lephateng la temothuo.
x
SCROLL DOWN
Mop. Jan Smit o tlotlilwe ka 30 Seetebosigo ka nako ya Dijo tsa moletlo kwa Emperors Palace mo setlhopheng sa tlhaeletsano ya kotlololelo seatla le go tlhoka kitso. Jan e ne e le mongwe wa ba ba robedi ba YBB ba ba tlhophetsweng makgaolakgang mo dikabelong tsa saense tse di tlotlegang tsa National Science and Technology Forum’s (NSTF). (bona bara ya mo letlhakoreng ya setlhogo sa, “Mme batlhophiwa ba bangwe ba YBB e ne e le…”)
O Tlotlilwe mme o ikokobeditse
Jan, motsamaisi wa Senthara ya Saense mo Khamphaseng ya Potchefstroom, a re e ne e le tlotla e kgolo go lemogiwa go bapa le borasaense ba bagolo go gaisa mo Aforikaborwa.
“ke dirilwe boikobo ke temogo e. ke ikutlwa jaaka lemponempone le le lebile kwa godimo ga magetla a mekaloba.”
Kwa tshimologong o ne a etsaetsega go gaisanela dikabelo. “Ke dumela gore motho o tshwanetse go dira tiro ya gagwe ka bokgoni jotlhe jwa gagwe, e seng gore a amogele tlotlo mme ka ntlha ya gore o dumela mo go yona. Ke ne ke gakgametse ka mo go itumedisang. Kabelo e ke thotloetso e e molemo ya go tswelela go dira tiro ya itshimololela e gape e leng ya boleng jo bo kwa godimo.”
Jan a re o leboga borasaense botlhe le baithuti ba ba nnileng le seabe mo boiphedisong jwa gagwe. Bano ba akaretsa borasaense ba bagolo ba ba jaaka Mop. Pieter Stoker le baithuti ba lobaka lo lo fetileng ba ba jaaka Mop. Dan Kgwadi, motlatsa-mokanseliri wa YBB.
Tiro ya gagwe ya ga jaana e tsenya seatla mo go agiweng ga letlotlo la setho ka di tsela tse dintšhwa tse di tokafatsa kitso, bokgoni le boitsholo jwa baithuti le setšhaba mo mafapheng a a botlhokwa a saense le thekenoloji ya boejenere. Kumo ya kwa phelelong ya pono ya gagwe ke baenjenere ba ba rutegileng sentle, borasaense le baitseanape ba thekenoloji.
Dikabelo tse di batliwang go gaisa
Dikabelo tsa NSTF-South32 ke dikabelo tsa bosetšhaba tse dikgolo go gaisa, tse di feletseng go gaisa e bile tse di batliwang go gaisa tsa mofuta wa tsona. Di fa tlotlo go e bile di akgola diabe tse di botswerere jwa saense, thekenoloji le itshimololelo.
Moemanokeng wa dikabelo, tse e leng tsa mofuta ka nosi mo Aforikaborwa, ke Tona ya Saense le Thekenoloji, Naledi Pandor.
Setlhogo sa monongwaga e ne e le “Menawa”. Se ne se lemoga Ngwaga wa 2016 wa Boditšhabatšhaba wa Monawa jaaka se boletswe ke Lekgotla la Ditšhabatšhaba. Setlhogo se rotloetsa e bile se tsweletsa kitso ka boitekanelo, kotlo le go itsweletsa ga leruri ga tikologo go netefatsa pabalesego ya dijo le boitshimololelo jo bontšhwa.
